Almere, 7 augustus 2024
Stichting (Gelijk)waardig Herstel (SGH) betreurt het dat wederom anonieme ambtenaren van het ministerie van Financiën de onafhankelijke herstelaanpak van SGH in een kwaad daglicht zetten via de media. Niemand, in de eerste plaats de benadeelde gezinnen, is gebaat bij nog meer onrust rondom de herstelaanpak, die al meer dan vijf jaar gaande is. Deze innovatieve aanpak door en voor ouders over emotioneel en financieel herstel is tot stand gekomen, omdat de aanpak die door ambtenaren en consultants van het ministerie van Financiën was ontworpen niet tot de gewenste resultaten leidde.
Dit maal gaat het anonieme lek van een “topambtenaar” om lasterlijke beschuldigingen aan het adres van mede-oprichter Laurentien van Oranje. Laurentien werkt al meer dan vier jaar belangeloos en op verbindende wijze samen met benadeelde ouders, kinderen, jongeren en experts voor een gelijkwaardige positie ten opzichte van de aansprakelijke partij (het ministerie van Financiën). Zij heeft dit vanaf het begin gedaan vanuit haar professionele werkzaamheden, juist met zorgvuldige inachtneming van de bijzondere en emotionele context van de kinderopvangtoeslagaffaire.
Gert-Jan Segers, voorzitter van de Raad van Toezicht van SGH: ‘Onze stichting is in de afgelopen periode steeds als een team opgetrokken, bij alle stappen intensief overlegd en nauw samengewerkt met elkaar en met de ouders voor wie we ons inzetten. Dat enkele ambtenaren opnieuw anoniem naar de media stappen, met dit keer misplaatste beschuldigingen aan het adres van onze mede-oprichter Laurentien, raakt natuurlijk allereerst Laurentien zelf. Dit doet absoluut geen recht aan wie zij is, hoe wij haar hebben leren kennen en hoe ze samenwerkt. Maar het raakt ook ons als team en de ouders die snakken naar recht en herstel. We zijn zeer teleurgesteld in deze anonieme ambtenaren die drukker zijn met kwaadspreken over anderen dan met het rechtsherstel voor benadeelde ouders van de toeslagenaffaire. Wij laten ons daar niet door ontmoedigen en blijven samen met Laurentien en uiteraard ook met de vele welwillende ambtenaren schouder aan schouder werken aan het herstel waar zoveel ouders al zolang op wachten.’
Waar het ambtelijke lek ditmaal over gaat
Eerder dit jaar lekte anomieme ambtenaren meerdere keren over de stichting en mede-oprichter Laurentien, waaronder via de NOS, Telegraaf en Dit is de Dag. De stichting heeft n.a.v. deze berichtgevingen veel steunbetuigingen ontvangen van betrokkenen in de hersteloperatie kinderopvangtoeslagaffaire die ook op anonieme wijze in diskrediet te zijn gebracht.
Nu hebben anonieme ambtenaren zich bij het AD gemeld met de beschuldiging dat zij zich “onheus bejegend” hebben gevoeld door Laurentien en schetsen een kwalijk beeld over “grensoverschrijdend gedrag”, “pesterijen”, “intimidatie”, “stemmingswisselingen” en “angstcultuur”. Geen van de aantijgingen wordt concreet gemaakt en er wordt Laurentien een rol toebedeeld in de contacten met het ministerie die aantoonbaar feitelijk onjuist is.
De aanval op Laurentien als persoon is voor haar en haar dierbaren zwaar en is kwetsend voor benadeelde ouders, ons SGH-team en partners. Het geschetste beeld is ongegrond en onwaar. Bovendien wordt in het artikel gesteld dat omdat Laurentien deel uitmaakt van het Koninklijk Huis, er geen klacht tegen haar zou kunnen worden uitgebracht. Ook dit is onjuist, niemand in Nederland is gevrijwaard van klachten. Andersom geldt wel dat vanwege de publieke rol die Laurentien ook bekleedt, het lastiger is voor haar om zich te verdedigen tegen ongefundeerde aantijgingen die in de media worden geuit. De stichting heeft zicht noch invloed op de klachtenprocedure van het ministerie en kan hier dus niets over zeggen. De Raad van Toezicht van de stichting is te allen tijde beschikbaar en bereikbaar om klachten over bestuursleden met alle zorgvuldigheid te behandelen. Ook het bestuur van de stichting is te allen tijde beschikbaar en bereikbaar om klachten over medewerkers met alle zorgvuldigheid te behandelen.
Patroon
Benadeelde ouders binnen en buiten de stichting duiden de persoonlijke aanval als het patroon dat zij zelf ook hebben moeten doorstaan. Het is een patroon van machtsmisbruik, valse aantijgingen en het moeten bewijzen van onschuld. Zij verwijzen naar het rapport van de Parlementaire Enquêtecommissie Mens en Recht. Naast gedragspatronen staat hierin ook het papegaaiencircuit van de media beschreven. Dat nu juist de stichting en haar mensen die wel naar hen luisteren op deze manier worden beschadigd door vertegenwoordigers van de aansprakelijke partij, beschrijven ouders als “verdrietig”, “vermoeiend” en “oneerlijk”. Zij waren blij dat een aantal media hen in een eerder stadium hebben aangegeven niet meer mee te willen doen aan “vuilspuiterij” vanuit anonieme ambtenaren. Het is daarom des te betreurenswaardig dat het AD niet heeft willen praten met door de stichting aangedragen personen die met naam en toenaam de beschuldigingen over Laurentien konden weerleggen.
Samenwerking ministerie van Financiën en de stichting
De totstandkoming van de samenwerking met het ministerie kent een historie van bijna drie jaar. Dit is begrijpelijkerwijs voor geen van de betrokkenen een eenvoudig proces geweest. In juli 2023 kwam eindelijk een pilot tot stand van deze herstelaanpak die in lijn is met het Nederlands schaderecht. Bij de start vroeg het ministerie de stichting om hen te blijven challengen op “oude groeven”.
Ook de uitvoering van de pilot en het proces dat daarop volgde was intensief, emotioneel en lerend voor de teams van het ministerie en de stichting. Organisaties hebben een andere ziens- en werkwijze en moeten werken binnen een beladen context. Een intensieve samenwerking en onderhandelingen onder dergelijke omstandigheden gaat altijd gepaard met emoties. De stichting betreurt dat betrokkenen van beide organisaties het proces op momenten als emotioneel als zwaar hebben ervaren. Wij nemen afstand van ieder van de gebruikte termen door de anonieme ambtenaren en de suggesties die gewekt worden over de rol van Laurentien.
Zowel bij de stichting als het ministerie is melding gemaakt van gevallen waar emoties zijn opgelopen. In februari 2024 zijn tussen het ministerie en de stichting werkafspraken gemaakt.
Directe aanleiding was een pittige discussie tussen verschillende mensen van beide teams waar Laurentien niet bij betrokken is geweest. Evenmin heeft Laurentien deel uitgemaakt van het onderhandelingsteam van de stichting in de afgelopen maanden.
Stand van zaken
De stichting kijkt vooruit. We zijn er trots op dat we op 16 juli j.l. een overeenkomst hebben gesloten met het ministerie van Financiën die de stapsgewijze opschaling van deze herstelaanpak mogelijk maakt. Deze is tot stand gekomen na het uitvoeren van een succesvolle pilot die tot doel had om samen te leren (oktober 2023 – mei 2024). Deze is vervolgens uitgebreid geëvalueerd door ambtenaren van het ministerie van Financiën, waarna aanpassingen zijn doorgevoerd in sommige onderdelen van de herstelaanpak.
De stichting heeft steeds gestaan voor de onderscheidende waarden en uitgangspunten (eigen regie, vertrouwen, neutraliteit en collectiviteit). We hebben veel vertrouwen in de volgende fase van de samenwerking. Het nieuwe team binnen het ministerie is zeer gecommitteerd om er vanuit openheid en gelijkwaardigheid samen de schouders onder te zetten.
Wij hopen dat het de stichting en het ministerie door Nederland en de media gegund wordt om zich samen te kunnen richten op wat zo urgent nodig is: duurzaam emotioneel en financieel herstel van nog duizenden erkend gedupeerde ouders die al ruim vier jaar wachten op afronding, heling en verzoening. Iedere dag dat we daarvan worden afgeleid, is één teveel.
Hoewel deze anonieme aanval evenals eerdere keren zeer onprettig is, voelt de stichting zich gesteund door de grote meerderheid in de Tweede en Eerste Kamer, die achter de aanpak en de gehele organisatie staat. De stichting gaat dan ook vastberaden verder met deze belangrijke individuele en maatschappelijke opgave. Deze week is de operatie stapsgewijs weer van start gegaan met als resultaat dat weer 38 erkend gedupeerde mensen een vaststellingsovereenkomst met de overheid kunnen ondertekenen om hun geschil achter zich te laten.